گزارش زمین‌لرزه 8 اکتبر 2005 میلادی مظفرآباد پاکستان

در ساعت هشت و پنجاه دقیقه به وقت محلی (ساعت 3:50 به وقت جهانی و 7:20 به وقت تهران) زلزله شدیدی با بزرگای گشتاوری 7/6= Mw د ر14 کیلومتری شمال مظفر آباد پاکستان رخ داد. زلزله در هر پانزده ایستگاه شبکه لرزه نگاری باند پهن پژوهشگاه ثبت شده است (شکلهای 1 و 2).
گزارشهای اولیه از تلفات و خسارت به ویژه در پاکستان و افغانستان و کشمیر هند حکایت دارد. مردم در کابل، اسلام آباد و سرینگر کشمیر سراسیمه از خانه‌ها بیرون ریخته اند. کانون زلزله در 110 کیلومتری شمال اسلام آباد و 175 کیلومتری شمالغرب سرینگر مرکز کشمیر واقع بوده است. زلزله در حدود دو دقیقه طول کشیده و سازوکار آن فشاری و ژرفای آن کم و در حدود 10 کیلومتر برآورد شده است(شکل 3). دهها تن تلفات و مجروح و در شمال پاکستان گزارش شده است. ضمنا گزارشهای اولیه حکایت از فروریختن یک ساختمان بلند 19 طبقه و برج مالاگارا در اسلام آباد دارد. همچنین 75 ساختمان در اسلام آباد ویران شده اند. ارتباط تلفنی با منطقه مظفر آباد قطع شده است. بنابراین هنوز اطلاع دقیقی از میزان خسارت واقعی در پهنه رومرکزی در دسترس نیست.
منطقه زلزله زده ناحیه ای کوهستانی با پتانسیلی بالا برای وقوع زمین لغزش است . گزارشهای اولیه حاکی از وقوع زمین لغزشهای پی در پی در منطقه شمال پاکستان و فروریختن ساختمانهای روستای در محدوده ای وسیع در همین ناحیه است. بر اساس اطلاعات دریافتی تا این ساعت انتظار می رود که این زلزله موجب تلفات زیادی شده باشد. از سوی دیگر ناپایدار بودن نوع ساخت و ساز سنتی و روستائی در منطقه زلزله زده می تواند موجب گسترش آسیب گسترده در منطقه رومرکزی شده باشد.
زلزله در لاهور نیز با خسارت(فروریختن چندین مغازه) و تلفات همراه بود. همچنین گزارشهای دیگر از خسارت در راولپندی و کویته خبر می دهد. همچنین در منطقه سرینگر در کشمیر پاکستان نیز خسارتها و تلفات گزارش شده است. روند گسل شمالغرب- جنوبشرقی بوده گسلش از نوع فشاری و مربوط به ناحیه حدفاصل پلاتفرم هند و آرک کوهستان در شمال پاکستان است. تا ساعت 10 صبح امروز به وقت تهران گزارشها از ویرانی کامل چهار روستا در کشمیر پاکستان خبر می دهد. همچنین همین گزارشها حکایت می کند که نیروهای امدادی در مقابل این بحران فاقد آمادگی بوده و در دقایق و ساعات اولیه سردرگمی وسیعی نزد مردم و نیروهای ارتش و پلیس مشاهده شده است و همچنین اولین نیروهای امداد رسان از اهالی و مردم عادی بوده اند.

pic1

شکل (1): لرزه نگاشتهای خام ثبت شده از زمین‌لرزه اصلی مظفرآباد پاکستان و پسلرزه‌های آن.
(پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله).

pic2

شکل(2): لرزه نگاشتهای پردازش شده از زمین‌لرزه اصلی 2005/10/8 مظفرآباد پاکستان.
(پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله).

pic3

شکل(3): سازوکار کانونی زمین‌لرزه 2005/10/8 مظفرآباد پاکستان
(برگرفته از سایت اینترنتی www.emsc-csem.org)

pic4

شکل(4): لرزه خیزی یک دهه اخیر منطقه
(برگرفته از سایت اینترنتی wwwneic.cr.usgs.gov )

جدول(1):لیست زمین‌لرزه‌های تاریخی پاکستان و نواحی مجاور آن با کشورهای هندوستان و افغانستان

Year Month Day Time(UTC) Lat. Long. Manitude Deaths Location
893-894? 24 68 7.5 150000 Near Shahbunder(Lower Sindh)
1668 5 2 24 68 7.6 Near Shahbunder(Lower Sindh)
1668 5 24 68 Near Shahbunder(Lower Sindh)
1819 6 16 23.6 69.6 7.5 3200 Allahbund (Indo-Pak Border region)
1827 9 26 31.6 74.3 1000 Near Lahore (The Punjab)
1852 1 24 29.3 68.8 250-350 Near Kahan (Baluchistan)
1865 Near Kahan (Baluchistan)
1883 Jhalawan
1889 Jhalawan
1892 12 20 6.8 Near Chaman, Afghanistan-Pakistan border
1909 10 20 30 68 7 100 Between Loralai and Sibi (Baluchistan)
1929 2 1 17:14:00 36.5 70.5 Between Buner and Hazara (North West Frontier Province)
1931 8 25 30 67 7.2 Sharigh & Mach (Balochistan)
1931 8 27 29.8 37.3 7 Sharigh & Mach (Balochistan)
1935 5 30 19:00:47 27.39 88.75 8.1 30000 Qutta(Balochistan)
1939 11 21 11:02:00 36.3 70.5 6.9 Badakhshan Province, Afghanistan
1945 11 27 21:56:00 24.5 63 7.9 2000 Off the Makran coast(Baluchistan)
1947 8 5 14:24:00 25.1 63.4 7.2 Off the Makran coast(Baluchistan)
1974 12 28 12:11:44 35.05 72.87 6.2 NE of Malakhand, NWFP, (Indo-Pakistan Border region)
1981 9 12 7:15:54 35.69 73.59 6.1 220 Gilgit Wazarat (Jammu & Kashmir), India
1983 12 30 23:52:40 36.37 70.74 7.4 12 Hindukush Mountains, Afghanistan
1985 7 29 7:54:44 36.19 70.9 7.4 5 Hindukush Mountains, Afghanistan
1991 1 31 23:03:33 33.99 70.43 6.7 200-400 Hindukush Mountains, Afghanistan
1997 2 27 21:08:02 29.98 68.21 7.3 50 Near Harnai(Baluchistan)
2001 1 26 3:16:41 23.4 70.32 7.6 11500 Near Bhachau(Gujarat),India
2002 11 1 22:09:29 35.54 74.64 5.5 1 Gilgit-Astore region
2002 11 3 7:33:40 35.5 74.5 5.3 17 Gilgit-Astore region
2002 11 20 21:32:31 35.53 74.53 6.3 23 Gilgit-Astore region

pic5

شکل(5):عکس ماهواره ای از منطقه زلزله زده (Google earth).

pic6

شکل(6): ویرانی کامل برج 19 طبقه در اسلام آباد
(http://www.nytimes.com/2005/10/09/international/asia/09quake.html)

pic7

شکل(7):زمین لغزش ایجاد شده در اثر زمین‌لرزه پاکستان
(http://www.startribune.com/images/17).